Pff. Er is vinyl dat eigenlijk in de weg staat, vooral als het een hoes is die net een paar millimeter groter is dan de rest. Dat is het geval met deze originele Blue Note, tweedehands gekocht vanwege de ritmesectie (Grant Green, Paul Chambers en Philly Joe Jones). Dit is me te bedaagd. In z’n soort een klasse-LP, maar niet voor mij, al speelt Grant Green, toegegeven, een paar fraaie solo’s. Weer een voor de stapel: niet meer naar luisteren.

Ik heb die goedkope Italiaanse Shepp-LP ‘ns opgezocht. Het is nummer 14 uit de serie I grandi del Jazz. Volgens mij heb ik er maar een keer of drie naar geluisterd, vaker de 8 pagina’s essay en illustraties geraadpleegd. (Die gaan over de freejazz-periode van Shepp). Het is niet eens zo’n beroerde plaat, met Cameron Brown en Beaver Harris, Dave Burrell en Charles Greenlee, live opnames uit 1975. Mainstream waar hier en daar nog een herinnering aan revolutionaire tijden in doorklinkt. Niks om nog eens te beluisteren. (Doe mij, uit exact diezelfde tijd, maar Frank Lowe).

Shepp. Voor mij een ‘acquired taste’. Naar het werk tussen 1962 en 1969 heb ik lang nauwelijks geluisterd, ik denk dat ik op tape alleen Ascension had en de opnames met Cecil Taylor. Pas later hoorde ik de Impulse platen. Oh en ik heb ergens een goedkope Italiaanse LP met Shepp anno 1975, maar die heb ik nauwelijks gedraaid.

(Ik was er bij toen Mengelberg in 1987 om een uur of half drie ‘s nachts in het BIMhuis korte metten met Shepp maakte nadat het Shepp (sax knetterhard van drie kanten over de PA) had bestaan om Curtis Clark achter de vleugel weg te sturen (wegens te impressionistische harmonische opvattingen?), zelf plaatsnam en didactisch vier-in-de-maat de akkoordjes van het thema ging pompen. Mengelberg kwam aansjokken met een kopje koffie. Keek verbaasd naar Curtis Clark, praatte even met hem, en schoof gezellig naast Shepp op het pianobankje aan. Shepp wist niet hoe hij het had. Pling. Mengelberg speelde netjes mee. Plonk. Boing voor Shepp langs. Shepp droop af naar de saxofoon. Soleerde lang. Mengelberg begeleidde netjes en pestte wat tussendoor. Tot het einde, Shepp haalde de sax uit zn mond, haalde adem voor een coda, zet de sax weer aan zijn mond en Mengelberg klapt knetterhard drie keer met de pianoklep. Sax valt Shepp uit de mond. Luid applaus. Mark Dresser baste die nacht, was Gerry Hemingway de drummer? Ik denk het wel. En ik meen dat Braxton ook op het podium stond. Het was een onaangekondigd concert, deel van de Oktober Meeting en Shepp deed alsof hij de saxofoon-god was, of de enig werkelije opvolger van Ben Webster en Coleman Hawkins (wat ie in zekere zin ook is). Er was geen sound check geweest en tijdens het eerste stuk liet Shepp nogal ongenuanceerd zijn microfoon drie keer zo hard zetten zodat zijn saxofoongeluid je van alle kanten tegemoet kwam. Wat ik me nog herinnerde was dat Shepp uiteraard Braxton kende, maar geen idee leek te hebben wie Hemingway en Dresser waren, laat staan wie die twee waren die elkaar op piano afwisselden.)

Heb nooit gehouden van Shepp’s saxofoon-aanpak. Maar zijn freejazz werk is wel degelijk indrukwekkend. De afgelopen jaren heb ik een en ander aan live concerten uit eind ’60, begin jaren ’70 gedownload die echt meeslepend zijn. Yasmina, A Black Woman is een van de BYG-platen die in 1969 in Parijs werden opgenomen. Mijn exemplaar is een goedkope Portugese persing die navenant klinkt. Eerste kant freejazz, kant twee standards. Kant één is vooral Shepp, Shepp, Shepp. Lester Bowie, Arthur Jones, Clifford Thornton en Roscoe Mitchell zijn alleen in de ensembles te horen. Aardigheidje is de aanwezigheid van Hank Mobley in Sonny’s Back, die fietst er fijn doorheen, maar met Malachi Favors en Philly Joe Jones als ritmetandem wil dat ook wel natuurlijk.

Nog een LP die ik vaak heb gehoord en hoop nog vaak te horen. Al vind ik Good Bait een vreselijk thema – de solo van Coltrane is meeslepend, heel wat meer chorussen lang dan je verwacht, en wijst vooruit naar de dingen die komen gaan. Ook deze opnames zijn met Chambers op bas. (De andere helft van de Amerikaanse dubbel-LP).

Terug naar vinyl. Deze LP is beter bekend als Traneing In, naar het eerste stuk waarin het trio van Red Garland eerst minutenlang sfeer maakt voor ‘Trane eindelijk invalt om te soleren. Eén van de Prestige albums van Coltrane uit 1957, vaak gedraaid en deze zal ik nog vaak draaien. Met Paul Chambers, bassist met prachtige toon, die schitterend kon soleren en bij Miles Davis wel eens Coltrane – die daar echt los ging – bijna (?) overtroefde. Ik heb overigens een Amerikaanse dubbel-LP heruitgave (met Soultrane), zonder de ‘originele’ cover.

Bootstrappers is Elliott Sharpe samen met het fenomenale ritmetandem van The Minutemen en Firehose: Mike Watt en Geoff Hurley. Live was dat wel genietbaar, gewoon omdat het spel van Watt & Hurley genietbaar was. De LP komt uit de ramsj, en was niet voor niets in de ramsj terecht gekomen. Het is gewoon niet zo goed. Sharpe pielt en scheurt met zijn MIDI-gitaar (en basklarinet?) over de stevige ondergrond van Watt & Hurley, en c’est ca. Het komt niet echt bij elkaar. De aanpak is te simpel, ook voor ‘improvised songs’. Toch is het een stuk beter dan de dingen die Sharpe later maakte. Watt en Hurley hoor ik liever bij The Minutemen. Misschien dat het in 1989 als een uitvloeisel van de No Wave werd gezien? Objectief gezien zijn er vast wel wat positieve dingen over te zeggen, maar ik vind het vrij vervelend om naar te luisteren.

Ik pak de minder voordehandliggende LPs uit de kast. Wayne Horvitz No Place Fast is een afgeschreven exemplaar afkomstig uit de Amsterdamse bibliotheek. Waarschijnlijk 1 gulden voor betaald en niet vaker dan 2 keer naar geluisterd. Opnames uit 1979, quiet impro, een suite-achtig stuk en ook vooruitwijzingen naar Horvitz’ The President en het werk van Bobby Previtte. Robin Holcomb speelt piano en elektrische bas, zingt niet. Verder met de mij onbekende Mark Edward Miller, Carolyn Romberg en David Sewelson. Geen meesterwerk, maar het bevalt me beter dan verwacht. Er is een eigen signatuur. (Ik ben benieuwd wat ik nu van Horvitz werk uit de jaren tachtig vind, ooit hield ik er erg van, ik kan me voorstellen dat ik het nu vreselijk vind).

I met Benjamin Gaulon when he was a student at the MA Interactive Media & Environments in Groningen. I was teaching there. His graduation work was the RES, a multi-player musical instrument using the classic Nintendo controllers. It was a highlight of Sonic Acts XII in 2004, and we had much much fun playing it. He’s now based in Dublin and has almost finished a new version, using Arduino, and has released the source code, and will shortly also get the PD code up. So you could build it yourself…

Here’s more info:

http://www.recyclism.com/theresmini.php

And here’s his tumblr-blog: http://adw.tumblr.com/

Kazutoki Umezu op het Moers Festival 1983. Vet aangezet, lekker saxofoonspel, maar een veel te leukige en leutige mix van Ayler, bop-licks en andere direct herkenbare citaten. Punkjazz. Zo lang het overtuigend en serieus Ayler-achtig is, trek ik het, als er een vette beat is ook nog, zo gauw het leutig wordt, haak ik af. Waarom niet gewoon de hele tijd echt vet en lekker spelen… De punkjazz-feel en het saxofoonspel redden deze plaat.

Het WSQ in vroege opnames, 1977. Tweedehands gekocht en nauwelijks naar geluisterd omdat andere opnames me beter bevielen.

Onlangs downloade ik een concert van het WSQ uit 1980, in Rome, met Max Roach als gast en luisterde er helemaal naar – dat is een uitzondering. Er valt zoveel te luisteren: zoveel live opnames (audience recordings, radio-uitzendingen) en nooit heruitgegeven LPs die beschikbaar worden gemaakt.

Later kreeg het WSQ meer vorm, en werd de klank hechter. Ik heb ze één of twee keer live gehoord (in het BIMhuis). Uiteraard nog met Julius Hemphill. Hier wordt nog veel ‘doorelkaargetoeterd’ en onbegeleid gesoleerd. Dat werkte live waarschijnlijk uitstekend (aan de reacties van het publiek te horen) maar op LP minder.