Culturele dieptepunten…
In de categorie “het moet allemaal niet al te moeilijk zijn, hoor, want dat is niet leuk” laat Neerlands dichter Ingmar Heytze — okee, niet het grootste intellectuele licht van de lage landen — hedenochtend in Volkskrant optekenen dat ie niet door Yann Martel’s Life of Pi (euh, in de vertaling uiteraard) is heengekomen, geen zin heeft in de Safran Foers, maar wel de Harry Potter’s en Dan Browns in een ruk uitleest. Wat een treurigheid. Nu heb ik niks tegen ontspanning (ik lees zelf zo goed als alle boeken over wielrennen), maar als zelfs een dichter ons niet eens meer komt vertellen dat er iets te winnen valt (namelijk: genietingen! verdomme!) door het lezen van, nou, voor mijn part Joyce, Beckett, Foer, — weetikveel — in plaats van Dan Brown en de Pottersen, waar blijf je dan? Zo’n dichter neemt zichzelf en zijn beroep niet serieus. (In evenmin zijn positie als hij door de krant wordt geinterviewd). Punt. En trouwens, tevens symptomatisch voor de VK zo’n stukkie.
Pff. Waar maak ik me druk over? Wat is er tegen een krant met de diepgang van de Libelle of de Nieuwe Revue?
13 Comments
RSS for comments on this post.
sorry, the comment form is closed at this time.
Iemand die per internet lesgeeft in projectmanagement lijkt me niet de meest aangewezen persoon om te klagen over gebrek aan diepgang in media en cultuur. Afgezien daarvan: in datzelfde stuk (integraal te vinden op http://www.ingmarheytze.nl/Zomerlezen.jpg) raad ik proza aan van o.a. Tommy Wieringa, Ronald Giphart en Marcel Möring, evenals poëzie van Menno Wigman, Frank Koenegracht, Jan Arends, Gerrit Achterberg, Wislawa Szymborska en Mark Haddon. Ik heb nu eenmaal een brede smaak. Aan Foer ben ik nog niet toegekomen, dus je kan onmogelijk beweren (wie zijn overigens ‘de Foers’? Is dat een nieuwe literaire stroming van pseudo-intellectuele internetdocenten?) dat ik daar geen zin in heb. Ik heb bijvoorbeeld een fles Talisker van 18 jaar oud in de kast staan, daar ben ik ook nog niet aan toegekomen. Misschien neem ik er vanavond wel een op dit enge weblogje.
Beste Ingmar,
behalve dat ik nooit ‘per internet’ heb lesgegeven in projectmanagement (wel in t verleden ten overstaan van een groep, en da’s lang geleden) klaag ik wel ns over gebrek aan diepgang onafhankelijk van medium ;-)
Ik geef toe dat mn blogje wat ongenuanceerd is, bij mij gaat t op rood als ik weer ns iemand hoor zeggen dat ie Dan Brown leest. ‘t was anders geweest wanneer in je interview was begonnen met de vermelding van de dichters & schrijvers (overigens niet bepaald mijn favorieten, maar goed), of met de interesse in fantasy. (Wat fantasy betreft: ken je het werk van Samuel Delany? — erg goed & erg raar).
De schrijvers die je noemt, is dat een brede smaak?
Proost overigens, en het is hier niet zo eng hoor.
De schrijvers en dichters die ik noem zijn het topje van de ijsberg wat mijn smaak betreft. We hebben het over een kolommetje in de krant, daar kun je onmogelijk je hele boekenkast in kwijt. Waarom neem ik volgens jou mijn beroep niet serieus omdat ik toevallig jouw boodschap niet uitdraag, grofweg samen te vatten als: lees geen populaire boeken en lees geen vertalingen, lees uitsluitend meesterwerken waarvoor je enorm je best moet doen, dan kom je in de boekenhemel? Ik ben dichter, geen schoolmeester.
Wn ik ben geen dichter, maar wel een beetje een schoolmeester (soms, soms te veel wellicht?)
Dat van ‘beroep niet serieus nemen’ da’s precies waar ik te ongenuanceerd ben. (En het zal meer aan de VK liggen, en de manier waarop daar een stukje wordt gecomponeerd, waar ik dan weer intrap).
Kijk en verder hoop ik — als “schoolmeester” — altijd dat mensen mooie & goeie boeken gaan lezen. Of dat nou de boeken zij die ik leuk & goed vind, of die jij leuk & goed vind maakt me eerlijk gezegd niet zoveel uit. (Al zal ik ze vertellen dat ze, euh, Louis Paul Boon of Faverey moeten lezen, en jij Herman de Coninck).
Waar ik me aan stoor is dat “men” en masse niks beters weet te vinden dan de Dan Browns en Harry Potters. En ik vind het jammer als ik dat vervolgens ook weer in een stukje zomerlezen met in de hoofdrol een dichter tegenkom — dan ga ik me dus ergeren. Ik vind het jammer dat de journalist van de VK dat zo nodig weer wil aanhalen, en ik vind het jammer dat jij dat noemt. Zoals ik het ook jammer vind dat de recensies in de krant korter worden &c.
De boekenhemel bestaat niet, en daar kom je dus ook niet terecht als je Finnegans Wake hebt gelezen.
Waar ik wel in geloof is dat er veel plezier & lol is in het lezen van zogenaamd “moeilijke” boeken.
En er is volgens mij niks tegen ‘enorm je best doen’ bij het lezen — netzomin als er iets tegen ontspanning en amusement is,
Beste Arie,
De dichter die zich als proleet wenst te profileren en zich slaafs tegen de tijdgeest schurkt kan men beter doodzwijgen dan halfzacht attaqueren.
Aangaande de dichter het volgende: als alles dan verlaten/zichzelf sluit in nachtgerust/zit in het tuintje vol hiaten/de dichter gelaten/als vanouds/weer met de maan te praten
(comment editted)
Hoi Arie,
Dit is toch hetzelfde als muziekliefhebbers die zweren bij de kwaliteit van bands als The White Stripes en die pretenderen boven hedendaagse jazz? Het is gewoon erg vervelend dat het indruist tegen alle standaarden die je je als rechtgeaard liefhebber eigen hebt gemaakt, maar gewoon bijna onmogelijk te verdedigen. Het ontaardt altijd in de discussie ” dus jij beweert een grotere liefhebber te zijn dan ik”? Onmogelijk dus. En oneerlijk..
Trouwens, ik vreet je fietslogs!
Beste Arie,
Een lintje voor bewezen moed zit er dit jaar niet in.
Rooie Gerrit. lees en leer: http://www.ingmarheytze.nl/actueel.htm
Ingmar,
Dit weekeinde moet er brood op de plank komen, maar komende week schilderen wij samen een zeegezicht te Kijkduin.
Let wel: de kunst van het schilderen impliceert een esthetica c.q. acitehtse. Voor proletengekladder danwel ouwewijvengefriemel kom ik mijn bed niet uit.
Dus noem maar een duinregel, want ondertussen heeft Arie de wijn op en wij lijken mij toch goede gasten, nietwaar? Over wijn gesproken … ach nee, laat ook maar zitten.
Reinier
Ha Reinier,
Veel plezier op Kijkduin. Ik zal er nog niet bij kunnen zijn (zie evt http://www.ingmarheytze.nl/scooterdagboek.htm).
We hebben kort gemaild, maar ik blijf me de volgende dingen afvragen:
‘Let wel: de kunst van het schilderen impliceert een esthetica c.q. acitehtse. Voor proletengekladder danwel ouwewijvengefriemel kom ik mijn bed niet uit.’
Wat is acitehtse? Wellicht is het een verschrijving, maar ik begrijp niet van welk woord.
Eigenlijk begrijp ik niets van de rest van het bericht. Eerst ben ik een proleet en een slaaf van de tijdgeest, nu moeten we samen een duinpannetje in. Ga jij dan schilderen en ik dichten, is het zoiets? Dat klinkt wel leuk. Graag zet ik een oudje in:
wiegeliedje
De zee die wiegt de zeelui
die de zeemansvrouwen wiegen
die de zeemanskinderen wiegen
in hun mooie slanke armen
in hun ruigbehaarde armen
in haar groen en blauwe armen
wiegt de zee de zee de zee.
(Uit: Alle goeds, Uitgeverij Podium, 2001)
Doe de groeten aan de zee als je wilt, en zeg maar dat ik er aan kom.
Ingmar
Ik ben geen uitgesproken intellectueel of proza-kenner… Zelfs slechts een voorbijganger op deze weblog.. Ik wil mezelf en mijn mening ook niet te serieus nemen.
Toch moet ik me hier even mee bemoeien. Ik sprak Ingmar aan in de stad, de donderdag na zijn stuk in de VK. Ik vond het jammer dat hij Leven van Pi niet had uitgelezen.. Toch moet ik hem ook gelijk geven: het is inderdaad een wat langdradig boek, zij het in een mooie stijl met niet opgelegde en aandoenlijk beschreven (maar dieperliggende) filosofische bespiegelingen…
Waar het in jullie ‘discussie’ eigenlijk om gaat, bespreken jullie niet!: TE sterke principes en regels -omtrent wat goed is- zijn het gif van de intellectuele vrijheid! Dat is juist zó bevochten door jullie (Ingmars?) voorgangers!
Als je het grote publiek massaal aan James Joyce wilt krijgen, succes.. Wees verheugd, dat zo’n groot en eerder niet bereikt publiek aan het lezen is geslagen, in plaats van alleen de televisie heilig te verklaren. Daar zou een ‘schoolmeester’ juist blij mee moeten zijn.
Nee, genoemde vrijheid neemt Ingmar volgens mij heel serieus, en hij draagt deze ook over..
En zeg nou zelf: Ulysses, daar is toch ook gewoon niet op een ontspannen manier doorheen te komen..(wèl briljant).
Anne,
>>Waar het in jullie ‘discussie’ eigenlijk om gaat, bespreken jullie niet!:
nee, dat is ook jammer. Mijn eerste stukje was een vreselijke uitglijer — maar zoals de ‘logica van de media’ dat willen: beledig een beetje, chargeer, zeg iets doms & je krijgt reacties… Vervolgens komt de zaak waar het eigenlijk om zou moeten gaan, nooit meer aan de orde.
>>TE sterke principes en regels -omtrent wat goed is- zijn het gif van de intellectuele vrijheid! Dat is juist zó bevochten door jullie (Ingmars?) voorgangers!
Ja. Mee eens. Denk ik.
Het enige waar ik me druk om maak in mijn reactie op Ingmar Heytze’s Zomerlezen, is dat ook hij weer aankomt met Dan Brown en Harry Potter. Als poging om een brug te slaan naar het publiek dat van Harry Potter geniet, en hen aan de Herman de Coninck krijgen — okee. Jammer is dat dus weer dezelfde boeken worden genoemd. Alsof de boekhandels er niet al vol mee liggen. (En even verderop noemt Heytze een zooi andere namen — wat me achteraf doet denken dat als het stukje was geeindigd met de Potters, ik me waarschijnlijk niet half zo druk had gemaakt).
(Interessant vind ik overigens dat een groot deel van de boekenomzet van Amazon niet komt uit de top 100 van beststellers, maar uit de verkoop van al die tienduizenden titels die nauwelijks verkopen. Die ‘long tail’ levert meer op dan bestsellers. Er is een discrepantie tussen enerzijds het boekenbedrijf dat steeds meer teert op een paar bestsellers — en de drukwerkmedia die daarin meegaan — en anderzijds een grotere diversiteit van lees-&-koopgedrag, die naar voren komt als je naar de online-media kijkt. (Wat niks zegt over kwaliteit overigens…))
>>Als je het grote publiek massaal aan James Joyce wilt krijgen, succes.. Wees verheugd, dat zo’n groot en eerder niet bereikt publiek aan het lezen is geslagen, in plaats van alleen de televisie heilig te verklaren. Daar zou een ‘schoolmeester’ juist blij mee moeten zijn.
Dat is ook absoluut de verdienste van de Harry Potters. (Wat de zure progressief in mij desalniettemin doet uitroepen, “ja, maar het zijn wel vreselijk ouderwetse, regressieve, obscurantistische, escapistische romans, grmmmbllll grmmmpffff”, gevolgd door nog wat gemompel. Haha. Onzin. // En de ellendigheid van de Dan Browns (okee, ik heb alleen een stukje van de Da Vinci-code gelezen) haalt het niet, zo schijnt, bij de christelijk fundamentalistische eindtijdromans. Die schijnen veel erger te zijn.
>>Nee, genoemde vrijheid neemt Ingmar volgens mij heel serieus, en hij draagt deze ook over..
Daar twijfel ik niet aan.
Wel is er een verschil in literatuuropvatting, denk ik. Ik hoop dat lezers — wat mij betreft via het lezen van Harry Potter, terechtkomend bij Herman de Coninck — ook terechtkomen bij wat volgens sommige mensen “moeilijke literatuur” is (of “moeilijke kunst” of “moeilijke muziek”). Niet omdat die werken beter zouden zijn, maar om hun specifieke visie op taal, op de werkelijkheid, op ritme, op de relatie tussen taal en werkelijkheid, liefde, politiek etc. Een van mijn hobbyhorses is, dat zulke teksten helemaal niet per se moeilijker zijn dan romans van negentiende eeuwse snit of gedichten die een anekdote perfect in poetische taal gieten. Het kan weerbarstiger zijn, maar een negentiende eeuwse roman kan ook lastig zijn. (Mij kost het altijd enorm veel moeite om de personages in zulke romans uit elkaar te houden, laat staan dat ik hun familiale banden kan onthouden…)
Het begint met het gevoel “wow, dit is goed”, of “wow, wat is dit” — je wordt gegrepen: of je het nu begrijpt of niet. Dan lees je verder, of opnieuw. Het wordt beter, mooier, gekker, onbegrijpelijer (en intrigerender) of je verliest interesse. Je investeert wat (leestijd, inspanning) en je krijgt iets terug (of niet). (Tja, economische metaforen…)
Om een voorbeeld te geven: onlangs las ik het gedicht Gewrichten van Samuel Vriezen (in de Yang). Na 3 keer lezen heb ik nog altijd geen idee waar het ‘over’ gaat (anekdote, thema, verhaal), maar ik zie/hoor/lees wel wat er gebeurt: ritme van taal. En de taalflarden op zich, daar is niks moeilijks aan. Is zo’n gedicht moeilijk? Volgens mij niet. Volgens mij is het zelfs een makkelijk gedicht, een heel ontspannend gedicht misschien wel. Ik vind het prachtig. Vervolgens kun je dan gaan discussieren over wat dit zegt over ritme en taal / ritme en werkelijkheid / ritme van taal en ritme en werkelijkheid.
Dat wil niet zeggen dat iedereen zulke teksten moet lezen.
>>En zeg nou zelf: Ulysses, daar is toch ook gewoon niet op een ontspannen manier doorheen te komen..(wèl briljant).
Hangt er natuurlijk vanaf wat je ontspanning noemt, en in hoeverre je al lezend kunt leven met passages waar je niet veel van snapt :-) Het verschilt ook per hoofdstuk, en het maakt — voor mij — ook erg veel uit of ik Ulysses in het engels lees of in de nederlandse vertaling (nee, er is niks tegen het lezen van vertalingen). En kan beetje inspanning niet leiden tot een grotere ontspanning? Ik denk het wel… (En dat is geen protestante ideologie — beloning volgt alleen wanneer je er iets voor doet –, eerder ervaringsfeit).
Ah wel, genoeg :-)
Beste Ingmar: lees en huiver: http://zonneduinnu.web-log.nl/hetzonneduintje/ En Arie bedankt!
Reinier