: : Arie's weblog : :

wat ik doe, wat ik lees en wat er in me opkomt

Fijne audiomix (RealAudio) van Omar Munoz-Cremers op: http://www.kindamuzik.net/webradio/index.shtml, van zeer minimale elektronica via Boards of Canada en Air naar KLF. Ambient, met scherpe randjes.

Meestal haal ik het wielernieuws van http://www.cycling4all.com. Geen gedoe, nauwelijks vormgeving, gewoon tekst en alles wat ik wil weten staat er. Maar ik moet toegeven dat de officieële site van Parijs-Nice erg lekker en goed werkt: http://www.letour.fr/stf/parisnice/2002/fr/, routekaartjes, doorkomsttijden, uitslagen. Het is me natuurlijk vooral om die routekaartjes te doen.

Temidden van alle Fortuyn-manie zou je bijna vergeten dat er op Europees niveau belangrijke poltieke kwesties op het spel staan. Op 20 februari (ja, ik ben een beetje laat) is in de Europese Commissie een nogal vergaand voorstel voor de patentering van software gedaan (commisie o.l.v. Bolkenstein geloof ik). Voor zover ik het begrijp behelst het de overname van het Amerikaanse model van ongelimiteerde patentering van alle abstracte ideeën. Het maakt de monopolisering van standaarden mogelijk en ondermijnt het open sourcemodel. Als het voorstel aangenomen wordt is weer een belangrijke stap gezet om de vrijheid van het zelf schrijven van programma's (= vrijheid van meningsuiting) drastisch in te perken. Om het rigoreus te zeggen: zelf software schrijven wordt niet alleen steeds moeilijker, maar ook mogelijk strafbaar. Het verzwakt de grondrechten van burgers in de informatiesamenleving.

De tekst van het voorstel: http://petition.eurolinux.org/pr/proposal.doc. (Ik kon het niet op de site van de Europese Unie of de Europese Commissie vinden). (En nee, ik heb t zelf niet gelezen - maar ik link t wel voor de geinteresseerden).

Het bericht van Eurolinux: http://www.eurolinux.org/news/warn01C/index.en.html. En nog meer uitleg vind je op: http://swpat.ffii.org/papers/eubsa-swpat0202/index.en.html.

De Pvda heeft zich al behoorlijk negatief uitgesproken over dit voorstel; zie het persbericht van de Pvda. Daaruit: "De PvdA wenst de open toegang tot kennis en innovatie voor alle ondernemers te beschermen." Jammer genoeg gaat het in hun kritiek alleen om de bescherming van kleine zelfstandige ondernemers die op spel staat. Het gaat verder dan dat, en wat echt nodig is, is een duidelijke visie en onderbouwing van de verbanden tussen software/hardware enerzijds en maatschappelijke issues. Hoe willen we dat de informatiesamenleving functioneert? Mogen alleen Microsoft Certified Programmers en Oracle Sysops hun handen vuil maken?

Ook Frankrijk heeft z'n zorg uitgesproken.

Het is te makkelijk om te zeggen dat hackers altijd cracks en workarounds zullen vinden, hoe erg soft- en hardware ook dichtgetimmerd worden (denk aan de certificering van Windows XP). Ze zullen altijd gaten vinden, maar willen we daar als samenleving op 'gokken'?

Veel van de "direct getroffenen" (programmeurs) geneigd zijn om deze patent- en copyright-issues op een technocratische manier te beschouwen. Het is voor hen een technisch pobleem, er zijn volgens hen betere technische oplossingen, en oplossingen die tot betere techniek leiden.

Daardoor blijven die issues voor de gemiddelde burger - en de gemiddelde burger is een computergebruiker - even onbegrijpelijk en irrelevant als de inner workings van z'n computerbakkie. Het wordt hem/haar op geen enkele manier duidelijk waarom het maatschappelijke relevante kwesties zijn; dat het ook te maken heeft met de toekomst van informatiecirculatie, de toekomst van zijn mediagebruik, de toekomst van de samenleving. (En anders denkt ie: de hacker vindt wel een crack - en wordt daarmee, zoals iedereen met een gecrackte DVD-speler - tot strafbaar burger).

Het lijkt er op dat de politiek wel langzaam doorkrijgt dat dit belangrijke kwesties zijn. Zie de keuze van de Franse overheid voor opensource software (overigens meer ingegeven, zo lijkt het, door zorg om de bescherming van de Franse cultuur en de afkeer van amerikanisme), en de voorzichtige discussie die in Nederland uitgebroken over opensourcesoftware en het onderwijs, n.a.v. de verhoging van de softwarelicenties (voor onderwijs) door Microsoft.

Mensen, burgers, moeten een klein beetje weten over de technologie waarmee ze schrijven, zich uitdrukken, de technologie waarmee ze informatie zoeken, waarop informatie over hen opgeslagen wordt, die informatie koppelt, die soms de facto wetgeving is.

Ik geloof niet dat issues m.b.t. softwarepatentering te moeilijk en te technisch is om aan gewone mensen uit te leggen. Dat open standaarden maatschappelijk gezien te prefereren zijn boven gesloten standaarden van monopolisten, is zonneklaar. Wat moeilijk is, is er naar handelen. Wat moeilijk is, is inzien wat de reikwijdte is van gemaakte softwarekeuzes. (Want Microsoft en Oracle bieden zulke fijne standaardpakketten waarmee alle anderen ook werken).

Vorige week donderdag werd in De Balie het boekje Internetpioniers van Monique Doppert gepresenteerd: http://www.xs4all.nl/~doppert/index_boekm.html. (Uitgegeven door Otto Cramwinkel: http://www.cram.nl/_nieuws.html). Verschillende generaties internetpioniers komen daarin aan het woord. Ik blijk ook tot de 'pioniers' te behoren - nl. de eerste generatie webgebruikers -; m.a.w.: ik ben ook voor het boekje geinterviewd. Zelf denk ik bij pioniers altijd aan de eerste gebruikers op universiteiten, de jongens die BBS-en koppelden en de Hacktic'ers. Die komen ook aan het woord. Ik kwam er maar laat bij, voor mijn gevoel, en bleef op de achtergrond. Maar ja, inmiddels heb ik dus blijkbaar toch mn sporen nagelaten. Fijn om te merken.

Bij de presentatie hoorde een debatje tussen oude en nieuwe internetgebruikers, oftewel Rop Gongrijp (ex-http://www.hacktic.nl en ex-http://www.xs4all.nl) en Michael Polman (http://www.antenna.nl) 'versus' Lizet van http://www.indymedia.nl en Jaap van http://squat.net/ascii. Daar kwamen ook de politieke issues rond patentering even aan de orde. Rop Gongrijp en - ik meen - Erik Huizer wondden zich daar terecht erg over op. Mn indruk was wel dat het zelfs daar tegen dovemansoren gericht was. Daar wordt je niet blij van. (Hopelijk vergis ik me). Verder was er teveel aandacht voor nostalgie (die altijd leuke verhalen over hoe xs4all de telefonie in het centrum bijna wegdrukte enzo), en het oude verhaal waarin de technische boys het voor het zeggen hadden, en te weinig voor de plek die internet nu inneemt - te weinig voor het perspectief van de huidige gebruiker.

Daarna nog een tijd blijven hangen & staan praten met Jaap van Ascii, hij vertelde over de draadloze breedband internetconnectie van Paradiso naar De Waag - waarvan ook 'van buiten' gebruik zal kunnen worden gemaakt. Wel om blij van te worden.

Anderhalve week verstreken sinds de laatste 'posting'. Het lijstje met nog te posten stukjes werd langer en langer.

Kenmerk van dagboeken: je kunt aan de lengte van de dagelijkse bijdrage zien hoeveel er gebeurde. Hoe langer de bijdrage des te minder gebeurde er. Een korte bijdrage betekent veel gebeurtenissen. Een dag niet geschreven is een dag vol gebeurtenissen. En de dag met de langste tekst is de dag waarop er tijd was om in te halen.

Weblog: idem.

En dan heb ik nog niet eens geschreven over het optreden van Oorbeek...

Nieuw-Guinea 1960-162: de totaal vergeten laatste oorlog van Nederland. Waar blikken vol dienstplichtigen heen gestuurd werden. Daaronder ook mijn vader. Wat ik nooit geweten heb is dat er 3500 vermisten aan Nederlandse zijde zijn. Verhaal van mn vader: "Je slaapt met 30 man in een tent. Midden in de nacht wordt je gewekt. Er worden 17 man op patrouille gestuurd. Ze komen nooit terug." Er werd niets over gezegd. En bij terugkeer in Nederland kwam de dominee langs en zei: "Wij zijn blij dat u weer terug bent. Laten we de Here danken".

Veertig jaar lang hebben al die uitgezonden dienstplichtigen hun mond gehouden. Het historisch onderzoek begint nu heel langzaam op gang te komen. Pas sinds een jaar of drie komen de eerste Nieuw-Guinea-veteranen met hun problemen aankloppen (en komen terecht tussen de Srebenica-gangers).

Zelfs op het WWW is er heel weinig over Nederland en Papua Nieuw Guinea te vinden. De homepage van een veteraan: http://nieuwguinea.homestead.com/indexNieuwGuinea.html; oproepen voor reunies; teksten bij antenna: http://www.antenna.nl/wvi/nl/ic/vp/wp/index.html, en links over Papua Nieuw-Guinea bij het NRC: http://www.nrc.nl/W2/Lab/Papoeas/links.html. En dus eigenlijk niets over wat het Nederlandse leger daar nou deed en waarom.

In de Nederlandse literatuur heeft alleen Graa Boomsma er aandacht aan besteed in Het hoedelint van de duivel (van een paar jaar geleden). Zijn roman Laagland (als ik me niet in de titel vergis) gaat over de terugkomst van een Nieuw-Guinea-veteraan in het stijve, niet begrijpende Nederland. Verder ben ik ben ooit in een knipselmap een recensie van een in 1962 verschenen en vermoedelijk nooit herdrukte roman over de oorlog in Nieuw-Guinea is tegengekomen. Da's alles.

Afgelopen vrijdag is mijn vader met pensioen gegaan. Na 24 jaar gemeentepolitiek in Almelo en 12 jaar wethouderschap voor de PvdA. In z'n afscheidsspeech zette hij nog 'ns uiteen waar politiek over gaat: over het algemeen belang, niet over individuele belangetjes. Hij heeft gelijk. Je kunt geen politiek bouwen op de belangetjes van individuen. Het gaat er om hoe we met z'n allen de dingen zo goed mogelijk regelen.

De Leefbaarheidspartijen - en Fortuyn - vertegenwoordigen juist de benepen, kleinburgerlijke en door angst ingegeven kleinzielige eigenbelangetjes. De niet-in-mijn-achtertuin en de als-het-er-maar-netjes-uitziet ideologie op basis waarvan je onmogelijk een wijk, stad of staat kunt besturen.

Mensen zouden niet betrokken zijn bij politiek? Het gaat tegenwoordig overal over politiek - in de kroeg, op feestjes, op straat, bij het afrekenen van de oefenruimte. En mensen hebben zeer duidelijke meningen. En ik ben tot op heden nog niemand tegengekomen die de opkomst van Fortuyn en sommige Leefbaren niet met afgrijzen beziet, en Fortuyn geen cryptofascist vindt.

Fortuyn en de Leefbaren zijn uitstekend te vergelijken met de andere Europese populistische partijen. En die populistische partijen hebben overal goede connecties met de postfascisten. Italie met het trio Berlusconi - Fini - Bossi, de populisten in Denemarken, Oostenrijk met Haider, Belgie met Filip de Winter. Overal een onfris mengsel van kleinburgerlijk conservatisme, angst voor verandering, angst voor het andere, onterechte onveiligheidsgevoelens - versterkt door televisie en slecht gebruik van media -, en focus op kleinzielig eigenbelang. Plus: een signaal aan de zittende politici. Helaas een verkeerd signaal. (Het electoraat van Fortuyn schrikt zich waarschijnlijk een ongeluk als ze zien wat 's mans meningen zijn. Want reken maar als Fortuyn zijn zin krijgt, dan wordt medische zorg onbetaalbaar voor de meeste mensen, gaan we een tijdperk van keihard kapitalisme tegemoet).

Je kunt een staat niet runnen als een bedrijf. Als een bedrijf niet goed loopt worden er mensen ontslagen, of slank je je bedrijf af. Of je gaat failliet en dan bestaat het bedrijf niet meer. Politiek bestuur gaat over de samenleving. Het is onmogelijk om mensen te ontslaan van de samenleving; je kunt de samenleving niet afslanken zonder desastreuze gevolgen. De samenleving valt niet op te heffen.

Wat nodig is, is politici die (opnieuw) uitleggen waar politiek over gaat. Geen angstig uit marketing-overwegingen overal omheen kletsen. Gewoon vertellen waar het heen moet met Nederland en de wereld. Het is niet moeilijk om uit te verklaren dat onderwijs en ziekenhuizen veel geld kosten, en dat dat geld ergens vandaan moet komen. Marijnissen lijkt wel de enige politicus te zijn die begrijpt dat je dat gewoon kunt zeggen.

Er wordt wel 'ns gezegd dat politici de taal van het volk niet meer spreken. Maar dat is niet het probleem. (De geaffecteerde Fortuyn spreekt zeker wel de taal van het volk - hahaha). Het probleem is dat ze overal omheen kletsen (een enkeling daargelaten). Het probleem is ook dat de journalisten op nogal hinderlijke manier ondervragen. Ik kijk weinig politiek op televisie, maar elke keer als naar Netwerk kijk verbaas ik me over de retorische geweldsuitoefening, het gebrek aan tijd voor inhoud, het vliegen-afvangen, te lang doorkletsen over oppervlakkigheden, de onaangename houding van interviewers, en overbodig insinuerend gebruik van geluid en camera.

Inhoud redt het niet zonder retorica. Een politicus moet een begenadigd spreker zijn. Maar retorica redt het in de politiek niet zonder inhoud.

Links that go directly to a site's interior pages enhance usability because, unlike generic links, they specifically relate to users' goals. Websites should encourage deep linking.

Zegt de veelgevolgde en veelgehate Jakob Nielsen: http://useit.com/alertbox/20020303.html. Ja, precies. Hoeveel gebruikers komen sowieso binnen via een index-pagina?

Vorige week het nieuwe boek van Nielsen doorgenomen: Homepage Usability. Nielsen analyseert in pijnlijk detail 50 indexpagina's van grote sites. Wel nuttig. Nee, niet goed. Vermoeiend omdat er heel precies gekeken wordt naar dingen waar je helemaal niet naar wilt kijken en waar je als gewone gebruikers bovendien falikant overheen kijkt. Wie gebruikt er navigatiebalken om te vinden wat ie zoekt? Wie verwijlt er ueberhaupt bij deze pagina's?

De in full color afgedrukte homepages doen pijn aan je ogen, stuk voor stuk. Dan zie je hoeveel moeite je elke keer moet doen om die interfaces in je op te nemen. Ook al voldoen ze aan alle conventies. Geen wonder dat je zo snel mogelijk doorklikt en alleen maar koppen snelt...toch?

De ervaring van het websurfen: je klikt van pagina naar pagina, kijkt, klikt, zoekt, klikt, leest. Hoe drukker de interface des te sneller klik je door, want hoe drukker de interface des te meer knoppen en bullshit zonder informatie- of ervaringswaarde...toch?

Natuurlijk is het heel belangrijk om de gebruiksvriendelijkheid van sites te vergroten. Ik erger me ook rot als ik iets niet vindt (eerder het geval op sites als die van Amazon - waar ik dus ook enkel de zoekfunctie gebruik). Anderszijds: het valt me op dat veel websites gewoon werken. Bij zowel de sites van PvdA, SP en Groen Links had ik binnen 10 seconden de pdf van het verkiezingsprogramma te pakken. Fantastisch toch? En moet ik daarvoor de interface van de indexpagina leren kennen? Welnee. Struikel ik over oneffenheden in gebruiksvriendelijkheid? Nauwelijks.

Alles wat Nielsen over webpagina's te melden heeft is meer dan waar. Het is zo en je weet het al. Wat er niet klopt is dat jouw (gevorderd websurfer) gebruik van het web niet overeen komt met het beeld dat Nielsen ervan heeft. En tja, het kan altijd beter. Ook je eigen site. Natuurlijk. Maar stel je voor wat je allemaal niet gedaan zou hebben als je ervoor gezorgd zou hebben dat het perfect was?

Gebruiksvriendelijkheid wordt belangrijker naarmate een site meer een generieke information appliance is. Hoe meer (hoogwaardige) informatie, kennis of ervaringen er te halen vallen, des te minder belangrijk is gebruiksvriendelijkheid.

De sites waarover Nielsen schrijft zijn eerder zulke "information appliances". En ik vrees dat er nog altijd heel veel webgebruikers zijn voor wie het web een soort "information appliance" is. Gebruikers die heen en weer gestuurd worden tussen de 'affiliated sites" van de meest gebruikte portals en zoekmachines. Hoe leren we hen dat het web zo onnoemelijk veel groter, breder en rijker is dan MSN? Rijker dan bestellen van CD's, het nieuws en het weer, het boeken van een vakantie en de humor-site van de dag?

Meer: http://useit.com/homepageusability/.

En ook nog romans gelezen. Met veel plezier. Yves Petry: Gods eigen muziek. Miquel Declerq: Wat Chloe overkwam. Niet toevallig twee schrijvers met explosieve liefde voor taal. Beide jonge Vlamingen. D'r is dus niks aan de hand met mijn leeshonger.