Arie Altena
index
Arie Altena
Onder webontwerpers die gebruiksvriendelijkheid hoog in het vaandel hebben staan, heeft Flash een slechte naam. Maar het softwarepakket van Macromedia waarmee webanimaties en websites kunnen worden gemaakt, is de favoriete 'tool' van een heleboel andere webontwerpers, vooral van hen die werken voor reclamebureaus. Het is opvallend dat deze Flashontwerpers naast hun commerciële werk ook autonoom werk maken. Zij gebruiken Flash als expressiemiddel, als persoonlijk schetsboek en maken Flashfilmpjes voor de lol. Zij zijn van mening dat het WWW zonder Flash een eenheidsworst zal worden van effectief communicerende websites die vormgegeven zijn volgens de onwrikbare wetten van de usability. Met andere woorden: Flash waarborgt de fun, de artisticiteit en het experiment op het WWW. Met Flash kunnen filmpjes en sites gemaakt worden die communicatief net zo spannend zijn als de meest poëtische reclameclips.
Een voorbeeld van zulk autonoom werk is http://www.qrime.com van Motomichu Nakamura en Pilar Larrea, beiden werkzaam voor een webontwerpbureau in New York. Niet van de straat - getuige het gebruik van citaten van René Girard en Wole Soyinka - schrijven zij dat qrime hun 'particular view of the role of violence in society' uitdrukt. Qrime bestaat uit een reeks strakke animatiefilmpjes, voornamelijk uitgevoerd in zwart/wit, met anonieme, grappige poppetjes in de hoofdrol. De poppetjes worden van een lopende band gemikt door een boze baas, besmeurd met bloed, zitten opgesloten in een brandende wolkenkrabber, enzovoorts. Qrime is, anders dan de meeste Flashfilmpjes een beetje gemeen. Toch geniet je vooral omdat het mooi, slim en elegant gemaakt is. Je kijkt er vijf minuten naar, denkt 'wow', bookmarkt de site en dat is het. Er is nauwelijks sprake van emotionele impact.
Zo vergaat het iedereen die weleens Flashfilmpjes bekijkt. Flashkunst - laten we het kunst noemen - is pauzekunst. En de makers beheersen hun métier: in vijf minuten geven ze de kijker een prettige ervaring, kietelen wat, dagen een beetje uit en het glijdt naar binnen als warme choco in de winter.
Flashkunst heeft haar 'niche' gevonden. Flashkunst is even glad en virtuoos als R&B. Volgens Kodwo Eshun bracht R&B het pleasure principle terug in de dance die vastgelopen was in de 'logic of dark' van de krampachtig avant-gardistische drum 'n bass. Je zou kunnen zeggen dat Flashkunst op dezelfde wijze het corporate WWW en de technologische kunst met een flinke dosis plezier injecteert. Flashkunst wil bevallen en de zinnen strelen. Ze is ongevaarlijk en conformistisch. Ze functioneert uitstekend in de context van het consumentenInternet. De makers weten het: zij zijn geen realiteitshackers, en als ze kritisch zijn, schampen ze slechts de oppervlakte. Het is esthetica van de hoogconjunctuur.
Het is alsof Flash, in handen van hardwerkende hippe ontwerpers, verwarrende inhoud en kritiek neutraliseert in het plezier van het werken met vormen. De vormentaal van veel Flashsites is opmerkelijk gelijk, alsof ze niet bepaald wordt door de makers, maar door de kenmerken van het softwarepakket, zoals de metafoor van de animatiefilm en het op bepaalde vectoren gebaseerde beeld. Alsof Macromedia's Flash het gebruik van grote kleurvlakken, vloeiende bewegingen en fijne geluidjes oplegt. Internetkunstenaars programmeren zelf en kennen de techniek, zodat ze aan de slag kunnen met de onderliggende technologie en de beschikking hebben over een breder scala aan uitdrukkingsmiddelen. Zij leveren zich liever niet 100% uit aan een vormgevers-tool als Flash, dat immers 'proprietary software' is, software waarvan de broncode eigendom is van een bedrijf en niet vrij te gebruiken, in tegenstelling tot TCP/IP, HTML, javascript of Java. Voor hen is de wereld van bijvoorbeeld bestanden uitwisselen met gnutella, prutsen met netwerken en klooien met programmeertalen als Perl, ook in artistiek opzicht, veel spannender en relevanter. Flash is hen teveel verbonden met de corporate opvatting van het Internet, waarin de (politiek van) technologie verborgen wordt achter gladde interfaces en kant-en-klare homepage-oplossingen van Microsoft en AOL. Innovatie en experiment vind je buiten het consumentenInternet, waar je niet ontkomt aan een beetje technologie. Maar wie op het Internet zoekt naar een visuele opkikker, komt uitstekend aan z'n trekken bij de Flashfilmpjes. En natuurlijk is Flash wel degelijk een prachtige animatiebouwdoos. Choco is hartstikke lekker in de winter.
meer Flashfilmpjes:
http://www.flashfilmfestival.com/
http://www.k10k.net/
some rights reserved
Arie Altena, 2001
gepubliceerd in Metropolis M, 1, februari-maart 2001.